Co to są „dopalacze”

W ostatnim czasie coraz częściej słyszy się w mediach, a niejednokrotnie w najbliższym otoczeniu, o substancjach, które posiadają psychoaktywne właściwości zbliżone do działania narkotyków. Są to produkty pochodzenia zarówno syntetycznego, jak i naturalnego, sprzedawane w sklepach internetowych lub poprzez sieć sklepów stacjonarnych. Sprzedawcy reklamują je jako środki pobudzające, wspomagające funkcje poznawcze (np. Poprawiające czasowo pamięć, koncentrację uwagi) czy pozwalające zrelaksować się. Jednocześnie producenci „dopalaczy” w ofercie handlowej zamieszczają informacje, że są to produkty kolekcjonerskie, nawozy do kwiatów czy sole do kąpieli „nie do spożycia przez ludzi”.

Jak działają?

„Dopalacze”, jak większość substancji psychoaktywnych, działają na ośrodkowy układ nerwowy i po ich zażyciu zmienia się nastrój i zachowanie człowieka. Część substancji, najczęściej pochodzenia syntetycznego, daje efekty pobudzające przypominające skutki po użyciu amfetaminy, kokainy lub ecstasy. W grupie substancji pochodzenia naturalnego zachodzi duże zróżnicowanie w działaniu tych substancji. Często są to mieszanki ziół o działaniu psychoaktywnym i mogą działać zarówno uspokajająco, wywoływać euforię, jak i działać psychodelicznie czy halucynogennie. Skutki użycia mogą być zbliżone do działania marihuany, haszyszu czy LSD lub też do skutków zatrucia organizmu toksynami, często nieznanego pochodzenia, co ogromnie komplikuje interwencję medyczną.

Objawy używania

Podobnie jak w przypadku narkotyków, objawy używania zależą od rodzaju substancji, przyjętej dawki, jak również od cech psychofizycznych danej osoby. Nie ma jednego wzorca reakcji na przyjętą substancję – tolerowana przez organizm jednego człowieka, dla innego może być groźną w skutkach trucizną. W zależności od substancji mogą wystąpić między innymi następujące objawy: przypływ energii, podwyższenie nastroju, rozdrażnienie, huśtawka nastroju, pobudzenie psychoruchowe, napady szału, stany depresyjne, halucynacje wzrokowo-słuchowe, a także utrata apetytu, bezsenność, przekrwienie gałek ocznych, wymioty, biegunka. Powodowane przez dopalacze zmiany świadomości lub stany pobudzenia ograniczają zdolność oceny i kontroli sytuacji, co znacząco zwiększa ryzyko niebezpiecznego wypadku, odniesienia urazu, a także utraty przytomności. Używanie dopalaczy może także spowodować skutki śmiertelne.

Jak wyglądają?

Postać fizyczna tych produktów również zbliżona jest wyglądem do narkotyków. „Dopalacze” występują w postaci białego proszku, kapsułek lub tabletek, suszu roślinnego (liście, nasiona, ekstrakt, skręty), suszu grzybów. Mogą być przyjmowane doustnie, w postaci wywaru, palone lub wciągane nosem.

Co robić, gdy podejrzewamy, że dziecko używa „dopalaczy” lub narkotyków?

·         Nie zwlekaj. Zareaguj od razu, ale nie działaj pod wpływem emocji – porozmawiaj z dzieckiem;

·         Zapytaj o powody – dlaczego używa tych substancji;

·         Uświadom mu konsekwencje i zagrożenia związane z ich używaniem;

·         Porozmawiaj na temat nacisku i manipulacji ze strony grupy biorącej „dopalacze”;

·         Powiedz, że martwisz się o nie i że zawiodło twoje zaufanie;

·         Daj mu szansę poprawy, ale przyglądaj się uważnie postępowaniu;

·         Nie daj się przekonać argumentom dziecka, że to niegroźne, naturalne substancje, „bezpieczna alternatywa dla narkotyków” lub że to taka moda;

·         Jeżeli uznasz za konieczne wprowadź nowe zasady i konsekwencje (czasowe cofnięcie przywilejów, ograniczenie rozmów telefonicznych, kontaktów z rówieśnikami, dostępu do komputera, itp.);

·         Jeśli stwierdzisz, że zagrożenie jest poważne, szukaj pomocy u specjalistów (psycholog, pedagog szkolny lub terapeuta uzależnień);

·         Sprawdź czy w okolicy są sklepy z „dopalaczami”.

·         Zawiąż koalicję z innymi rodzicami, porozmawiajcie o problemie w szkole – wspólnie łatwiej stawić czoła i znaleźć rozwiązanie.

Na polskim rynku można nabyć substancje psychoaktywne których działanie jest podobne do narkotyków. Obecnie obrót dopalaczami odbywa się głównie za pomocą stron internetowych.

Dopalacze są sprzedawane jako:

kadzidełka, sole kąpielowe, nawozy i odżywki do roślin, środki odstraszające krety, środki do czyszczenia komputera, odświeżacze powietrza, orientalne zapachy do pomieszczeń, przedmioty kolekcjonerskie.

Do polskich szpitali coraz częściej trafiają ludzie z objawami zatrucia nieznanymi substancjami. Czasami jednak pomoc przychodzi za późno. Dodatkowe ryzyko to brak informacji od osób przyjmujących te substancje na temat ich pochodzenia i składu, co w znacznym stopniu utrudnia proces detoksykacji organizmu.

RODZICU!  BĄDŹ CZUJNY!

Bezpłatna infolinia Państwowej Inspekcji Sanitarnej 800 060 800

Informacje o dopalaczach

http://www.dopalaczeinfo.pl/