Depresja według Światowej Organizacji Zdrowia już w tym roku stanie się drugą najczęściej występującą chorobą na świecie. Dotyka ona 350 milionów ludzi, z czego aż 1,5 miliona Polaków. W wyniku utrzymującej się od marca 2020 r. pandemii, liczba osób w Polsce cierpiących na depresję i zaburzenia psychiczne, w tym lękowe, apatię, zaburzenia snu, kłopoty z pamięcią, niską samooceną wzrosła do ok. 1,8 miliona.

Depresję stwierdza się u 8% nastolatków: warto pamiętać, że częściej diagnozę depresji stawia się dziewczętom, niż chłopcom. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że szeroko rozumiane zaburzenia depresyjne mogą występować 20% nastolatków, a niektóre źródła podają, że objawy depresyjne stwierdza się u blisko co trzeciego nastolatka.

 

Objawy depresji:

 

Obraz depresji wśród młodzieży może przyjąć wiele form:

• Drażliwość, chwiejność nastroju, impulsywność, pobudzenie psychoruchowe.
• Wybuchy gniewu, krzyku, skarg, niezrozumiałego rozdrażnienia lub płaczu.
• Obniżony nastrój, apatia, niechęć do aktywności, które wcześniej sprawiały radość.
• Wycofanie z relacji z rówieśnikami i rodziną, brak energii, bezczynność.
• Pogorszenie zdolności intelektualnych: problemy z koncentracją, pamięcią, gorsze stopnie w szkole.
• Zmiana apetytu – jego brak, chudnięcie lub przeciwnie – objadanie się.
• Zbyt mało lub zbyt dużo snu. Nocna aktywność, niechęć do wstawania rano.
• Skargi na nudę, poczucie beznadziei.
• Zaniechanie dbałości o wygląd.
• Krytycyzm wobec siebie, nadwrażliwość z powodu odrzucenia, poczucie winy.
• Nasilone skargi na dolegliwości fizyczne – bóle brzucha, głowy, mięśni.
• Autoagresja, samookaleczenie się, odurzanie się (alkohol, leki, narkotyki).
• Zainteresowanie tematyką śmierci i samobójstw.
• Częste nieobecności w szkole, unikanie jej, gorsze wyniki w nauce.
• Ucieczka przed wysiłkiem.

 

Przyczyny depresji:

1. biologiczne, czyli uwarunkowane genetyczne (stwierdzono, że częściej chorują dzieci, których krewni także chorowali na depresję) lub nieprawidłowe działanie neuroprzekaźników w mózgu czy zaburzenia regulacji hormonalnej w organizmie,
2. psychologiczne, które potocznie moglibyśmy nazwać cechami osobowości (np. niskasamoocena, brak poczucia bezpieczeństwa, nieumiejętność radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami, słabe umiejętności społeczne),
3. środowiskowe, zarówno te jednoznaczne (jak trudna sytuacja rodzinna - rozwód lub separacja, utrata rodzica, zła sytuacja materialna, alkohol, przemoc, problemy szkolne, doświadczenie przemocy lub odrzucenia przez grupę rówieśnicza), ale też bardziej „ukryte” (jak nadmierne zaangażowanie w pracę lub inne aktywności, brak czasu dla dziecka, nieadekwatne oczekiwania co do jego osiągnięć).

 

Na rozwój depresji wpływ mogą mieć również:

• nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych przez członków rodziny,
• przemoc w rodzinie,
• przewlekła choroba któregoś z rodziców, innego członka rodziny lub samego dziecka,
• utrata ukochanej bliskiej osoby spowodowana śmiercią lub np. rozwodem rodziców,
• sytuacje psychicznego, fizycznego lub seksualnego wykorzystywania przez opiekunów,
• przewlekły konflikt małżeński rodziców,
• zaniedbanie,
• brak zainteresowania,
• wrogość i emocjonalne odrzucenie, nadmierne kontrolowanie przez rodziców,
• obarczanie dziecka zbyt dużą, przerastającą jego możliwości odpowiedzialnością,
• trudna sytuacja materialna oraz społeczna izolacja rodziny.

 

Jak wspierać nastolatka?
Ważne jest aby z chorym rozmawiać i słuchać go. Nie należy pouczać nastolatka lub mówić, że powinien się „wziąć się w garść” lub zająć czymś pożytecznym. Takie rady nie poprawiają jego samopoczucia ani nie sprawią, że uda się odwrócić uwagę dziecka od jego choroby. Wręcz przeciwnie – może poczuć, że z powodu swojego samopoczucia jest ciężarem dla innych. Zamiast tego należy wspierać i uczyć wyrażania emocji, mówienia o swoich uczuciach, zapewniać o swojej obecności i zainteresowaniu bez względu na jego chorobę. Nie należy obiecywać niczego, czego nie można spełnić.

 

Warto użyć takich słów:

• Jestem przy Tobie.

• Nie ma nic złego w proszeniu o pomoc.

• Nie zostawię Cię.

• Nie jesteś swoją chorobą.

• Jak mogę Ci pomoc?

• Jestem przy Tobie.

• Nie rozumiem w pełni co przeżywasz, ale bez względu na to jesteś dla mnie ważny.

• Potrzebujesz, żeby Cię przytulić?

• Widzę, że Ci ciężko.

• To nie Twoja wina.

• Jesteś ważna i potrzebna. Nawet jeśli teraz nie potrafisz tego dostrzec.

• Nie jesteś porażką.

• Jesteś silna/y w swojej słabości.

• Jesteś czymś więcej niż opiniami na swój temat.

 Więcej informacji znajdziecie Państwo na internetowej tablicy pedagoga:

 https://padlet.com/martalaczynska240490/8vlmmro8fbpfwqi3

 

1. ITAKA – antydepresyjny telefon zaufania tel. 22 484 88 01.
2. Ośrodek Interwencji Kryzysowej – pomoc psychiatryczno-pedagogiczna tel. 22 855 44 32.
3. Bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży tel. 116 111 czynny codziennie.
4. Ogolnopolski Telefon Dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” tel. 800-120-002, telefon pracuje CAŁODOBOWO!
5. Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12 czynny całodobowo.
6. Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci – 800 100 100.
7. Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji tel. 22 594 91 00 czynny w każdą środę i czwartek od 17.00 do 19.00.

 

Warto odwiedzić:

1. https://www.porozmawiajmy.edu.pl/czytelnia/moje-dziecko-ma-depresj%C4%99?fbclid=IwAR3vf6fZzXsCfjzezBjtElMpvQzobL_sYmiJwYOhocmxUWHdEjxk9h3IxFo
2. https://view.genial.ly/602f9cb703ef0d0daa3aa908/presentation-ogolnopolski-dzien-walki-z-depresja?fbclid=IwAR0ZAn_wS_nPFFqJCmuJ_uqJ_0UnM1_UWnguAhB5j6Xu0SmM9eAbGVs8-Hk
3. https://forumprzeciwdepresji.pl/
4. https://twarzedepresji.pl/
5. https://wyleczdepresje.pl/
6. https://depresja.org/

źródło: https://forumprzeciwdepresji.pl/